Txernobyl

Nahiz eta Txernobylgo hondamendi lez ezagutzen dan, baegoan zentraletik gertuago egoan herri bat: PRIPYAT

Zer zan pripyat?

Pripyat Ukrainako iparraldeko hiri bat da, Kiev-eko oblastekoa, Kiev hiritik 100 km ingurura. Bielorrusiako mugaren ondoan dago. Pripiat ibaiak hiria zeharkatzen du.
1986. urteko apirilaren 26an Txernobylgo hondamendia gertatu zenean, hiriak erradiazioaren ondorio latzak jasan zituen eta hustu egin behar izan zuten. Istriputik hiru egunera hustu zuten hiri guztia, egun bitan: biztanleek beste norabait joan behar izan zuten inguruko hirietara, eta animalia guztiak hil egin zituzten. Beraz, gaur egun ia erabat hutsik dagoen hiria da.
Izan ere, 1986ko maiatzaren 2an 30 km-ko eremuan inor ez geratzeko agindu zuenetik eta harresia eraiki zutenetik, hirira eta ingurura sartzea debekatuta dago, ez bada baimen eta helburu bereziren batekin.

Zer gertatu zan?

Txernobylgo hondamendia Ukrainako Txernobyl hirian gertatu zen 1986ko apirilaren 26an. Historiako istripu nuklearrik larriena izan zen, Istripu Nuklearren Nazioarteko Eskalan 7. mailan kokatzen delarik (denetan handiena).
Egun hartan, Lenin zentral nuklearreko 4. erreaktorean bat-bateko potentzia igoera bat izan zen. Honek erreaktore nuklearraren nukleoa gehiegi berotzea eragin zuen; ondorioz, bere barnean bildutako hidrogenoa lehertu egin zen, energia elektrikoaren horniketa eten egin zela simulatzeko proba batean.
Askatu zen material erradioaktibo kantitateak (1945ean Hiroshiman jaurtitako bonba atomikoak askatutakoa baino 500 bat aldiz gehiago izan zela uste da) ofizialki 31 lagun hil zituen zuzenean, eta Sobietar Batasuneko gobernua beste 135.000 inguru hartatik ateratzera behartu zuen. Europako iparraldeko eta erdialdeko hainbat herrialdetan erradioaktibitatea detektatu zenean, nazioarteko alarma sortu zen. Ondorio ekonomikoez gain, hondamendiak epe luzera osasun publikoan izan dezakeen eragina ere ikertu izan da. Atera dituzten ondorioak eztabaidagai badira ere, guztiak bat datoz honetan: kutsadura jasan duten milaka eta milaka lagunek, beren bizitzako uneren batean pairatu dituzte edo pairatuko dituzte horren ondorioak osasunean.
Ukrainako gobernuarekin izandako negoziazio luzeen ondoren, nazioarteko komunitateak zentralaren behin betiko itxieraren kostuak finantzatu zituen, eta 2000ko abenduan bukatu zen itxiera. 2004az geroztik erreaktorearentzako sarkofago berri bat eraikitzen ari dira.